گزیده ی تاریخ و ادبیات آذربایجانی - AZƏRBAYCAN TARİX VƏ ƏDƏBİYYATINDAN SEÇİLMİŞLƏR

آذربایجان تاریخ و ادبیاتیندان ، سئچیلمیشلر

بختیار وهابزاده:هابیل سئگاهی

+0 به ین

کمانه کامانا توخونان زامان

طوفانمی هایقیردی، سئلمی چاغلادی؟

بدبخت بیر قریبین آه-آمانیندان

بلکه گؤی کیشنه‌دی، بولود آغلادی؟

دورنامی آیریلدی، اؤز قاتاریندان

اوبامی داغیلدی، علمی تالاندی؟

زامانمی آیریلدی اؤز آخاریندان؟

اصلیمی هیچقیردی، کرممی یاندی؟

کامانین قولوندا یاتان خاللارین

هر بیری قم یوردو، هیجران یوواسی.

بیر قولون اوستونه جمع اولوب مین-مین

نسیمی عصیانی، واقیف نواسی.

اونداکی بو قودرت، بو سیرر نه دیر، نه؟

عذابلا، ذلتله دولودور بو قول.

آیلارا، ایللره، قرینه‌لره

بؤلونن تاریخین یولودور بو قول.

او ائنن، او قالخان سسلر، آوازلار

یاز باشی داغلارین سئلیدیر بلکه؟

کامانین باغریندا آغاران توزلار

یانان آرزولارین کولودور بلکه؟

بو سس، سیناق اوچون - قوسسه‌نین، قمین

کؤنوللر ائوینه سیاهتیمی؟

بو سس، ایلک آتامیز قوجا آدمین

تکلیکدن گیلئیی، شیکایتیمی؟

بلکه سوسدورولان نئچه داهی‌نین

یارالی روحودور بو سس، بو ناله،

دانیشمیر... دوشونور دریندن-درین

سؤزسوز نغمه‌لرله آغلاییر ائله.

هر خالی بنزه‌ییر بیر یانار کؤزه،

قیغیلجیم سیچراییر هر نفه‌سیندن،

بو سسلر دانیشیر بلکه ده بیزه

آتشلر یوردونون فلسفه‌سیندن.

دئییرم، بو سسی دینله‌ینده من،

نییه دقیقه‌لر دؤنوب ایل اولمور؟

بو سسین اودونا، دئییرم، گؤرن

نییه بوتون سسلر یانیب کول اولمور؟

بو سسدن اورگیم اولدو بیر تیکه -

باغریمین باشیندا یارادیر بو سس.

آیین جامالیندا قارا بیر لکه،

لاله‌نین کؤکسونده قارادیر بو سس.

یوخ! کاردیر قولاغی کایناتین دا،

ائشیده بیلسیدی سویا دؤنردی.

سونسوز کایناتین سونسوز قاتیندا

ایشیقسیز اولدوز دا شؤللنردی.

بو آهمی، آمانمی اؤجالیر یئردن،

یئر اؤز فریادینا اؤزو بئزدیمی؟

قوجا فضولی ده بو ناله‌لردن

نئی کیمی بند-بند کسیلمزدیمی؟

بو آغاج پارچاسی یانماییر اؤزو،

آنجاق اود-اوجاقسیز یاندیریر بیزی،

اودون آتشینه اود شان-شان اولور.

بو سسین اودونا آلیشار سو دا؛

آغاج هر آتشه آلیشان اولور،

بو نییه آلیشمیر بئله بیر اودا؟

هابیل! آی اینصافسیز، اورگیمیزی

یاندیریب یاخماقدا قصدین نه دیر، نه؟

نییه یاندیریرسان آتشسیز بیزی؟

بو حاقی کیم وئریب، کیم وئریب سنه؟




آردینی اوخو

بختیار وهابزاده:تسکینلیک

+0 به ین


ایللری دن کیمی زامان اوتدو

اوجاق هئیدن دوشوب ، کؤز قارالیبدیر

عؤمرون یایی کئچدی باهاری(باهان=اویرنمک) اؤتدو

عؤمرون ایضطیرابی قیشی قالیبدیر

******************

اونودا بیلمیرم قالیب – قالمایب ؟

بلکه کؤجه جه یم قیشا چاتمامیش

آمما حیات عشقی هئچ آزالمایب

کؤچمک ایسته میرم قیشی دادمامیش...

**************

فصیللر گؤزلی :باهاردی ، یایدی

قیش: عذاب فصلیدیر...

باری: شاختا قار..

عؤمرون دادی دوزو ، آرخادا قالدی

اؤنده عذابیم  وار ایظطیرابیم وار

****************

واخت بویو کیچتدی ، باشی بویوتدو

زامان وئردیینی بیربه بیر آلار

باشیمین اوستوندن اوتدو نه اوتدو

ایللرین کوچ ائدن صفی دورنالار

***************

گؤزومه تور گلیر بئله دی گردیش

باشیما گلنلر قدردن گلیب

دئمیرم گؤزلریم توران گتیرمیش

دئیرم هاوایا دومان ، چن گلیب

*************

عاغلیملا هر شئیی گؤرورم نه غم

باخمادان سئچیرم قارادان آغی

باخیرام ، یاخینی گؤره بیلمیرم

اوزاغی گؤرورم آنجاق اوزاغی

****************

دمدن دوشدویومو بیلدیرمه سمده

زامان اؤز ایشینده ، اؤز ایشینده دیر

"حیس ائده بیلمیرم" یاشی دئسمده

بیلیرم یاش نه دیر،عؤمور- گون ندیر؟

*******************

متیم اؤز مجلیسیم ، منیم اؤز یئریم

چیلغین دویغولاردان یاشیم چکیندی

گؤزل قیز گؤرنده یانان گؤزلریم

اوغلوما گؤز آلتی آختاریر ایندی

********************

بس بو نه سئودادیر، بس بو نه هوس ؟

اؤلومو اؤزومدن گئن سایرام من

جاوانلار یانیندا بو ندندی من

یاشیمی دئمه یه اوتانیرام من ؟

******************

اؤرک بو دونیادان کوسدو ، اینجیدی

یاشیمی بیریسی سالیرکن یادا

دونیا اوشاق ایدی ، دونیا گنج ایدی

منیمله برابر قوجالیر اودا

****************

آیلاری ایللری چکدیم تاریما

یوخسا بئزدیرمیشم قوجا دونیانی ؟

یاشیمی آرتیریب همیاشلاریما

اوشاق تک باخدیغیم گونلریم هانی ؟

********************

اؤزومدن ایره لی باخیردیم اوندا

ایندی آرخادادیر قصدیم گومانیم

دومانلی خاطیره یاغیشلاریندا

ایسلانیر اوره ییم ، ایسلانیر جانیم

*******************

کدرلی آنلاردا آنیرام هردن

کیملر گلیب کئچدی دونیادان کیملر؟

بو نیه بئله دیر؟ یاشلاشدیقجا من

اویانیر روحومدا چوخ – چوخ قدیملر..

************************

آتام ، بابام گیریر یوخوما تئز- تئز

آرادیقجا رنگبرنگ عمللریمی

یوخومدا آتاملا آتام کیمی یوخ

ایندی دانیشیرام همیاشیم کیمی

********************

ندیر بو تلاشلار، هئچ سورما، کؤنلوم

اوزمه سین بو یولدا کدر ، غم سنی

ایتن گنجلیینی آختارما کؤنلوم

آختارسان قورخورام ایتیرم سنی

*******************

تزه پوهره لره او مغرور گونش

وئریب ایستیسینی غروبا ائندی

منیم ایتیردییم او اود او آتش

اوغلومون گؤزونده   آلیشیر ایندی

**********************

دونیا تزه لنسین ! گؤروشوب قیشلا

بوحاققی هم بیلن ، هم دانان منم

کؤهنه دونیامیزا تزه باخیشلا

اؤولادلار گوزوندن بویلانان منم

 

 

  

 



آردینی اوخو

بختیار وهابزاده : مندن خبرسیز

+0 به ین

عؤمرون فصیللری تئز باشا گلدی*** یایی بهرلیدیر قیشی بهرسیز

(فصلهای زندگی چه زود بسر رسید***تابستانش پر ثمر بود و زمستانش بی ثمر)

بیر واخت آییلدیم کی هئیدن دوشموشم***ایللر ئوز آتینی چاپدی یهرسیز.

(وقتی بخود آمدم که رمقی نمانده است ***و سالها  ،چهار نعل تاخته است ) 

آمال اولان یئره باش قویان ایللر***  توران گؤزلریمه یاش قویان ایللر.

(خوشا سالهای امید و آرزو *** سالها ی جاری کننده ی اشک بر چشمهای کم سو)

ای یاشیمین ئوستونه یاش قویان ایللر***هارا قاچیرسینیز مندن خبرسیز

(ای سالهایی که برعمرم می افزائید *** کحا شتابان و بی خبر ازمن )

ای عؤمور گؤرونور آرتیق ساحیلین***الین قیسالدیقجا اوزانیر دیلین

(ای عمر! دیگر ساحل پایانیت دیده میشود*** هر قدر دستت از دنیا کوتاهتر زبانت درازتر)

عؤمور دن وئردیگین یئتمیش اوچ ایلین***زهری یئترلی بالی یئترسیز

( در این نصیبت از هفتادو سه سال زندگی*** تلخیش بحد کافی و شیرینیش ناکافی)

ئوز چیین یوکودور هرکسین یاشی ***دردی- سیرداشیدیرفیکری- یولداشی

{سن هر کس بار زندگیش است ***بادردش هم راز و فکرش رفیق)

دؤنوب خصلتیمه قهر گؤز یاشی*** سئوینج ده کدر ده ئوتمور قهرسیز

(به خصلتم تبدیل شده گریه وزاری *** نه شادی و نه غم بدون گریه ممکن نمیشود)

فیکیرلر سئلینده آخاندان بری***آییرا بیلدینمی خیردن شری؟

( از زمانیکه در سیل افکار جاری شده ام*** آیا توانسته ام خیر وشر را ازهم جدا کنم؟)

توکولموش عؤمرومون یارپاق ایللری*** باغچاسی ویرانه باغی چپرسیز

(از سالهایی که همچون برگ درختان از عمرم جدا شده اند***باغچه اش ویرانه و بدون چپر)

کؤنول اوکؤنول دی قوجا یاشیندا*** فیکیر لر قایناشیر یئنه باشیمدا

(دل همان دل است که در سن پیری*** افکار میجوشد باز هم در سرم)

یئنه هجومدایام سؤز ساوشیمدا***سؤزوم تپرلدیر ئوزوم تپرسیز

(بازهم در مبارزه هستم در مبارزه ی با سخن***وسخنم با نفوذ است وخودم بی نفوذ)

 



آردینی اوخو

فلسطین شاعیری سمیح القاسمدن . چئورن : رحیم کاویان

+0 به ین




                     "بیر گزاریش"

چؤره ییمی الیمدن وئرسم ده

کؤینگیمی - یورقانیمی ساتسامدا

داشلاری یونسامدا

یوک داشیسامدا

آنبارلارین سیلسم ده

چؤره ییمی زیبل لر ایچیندن تاپسامدا

ای اینسانلار دوشمنی !

باریشمایاجاغام

آخیرده ک

ووروشاجاغام

*******

تورپاغیمین سون تیکه سین ده آل

جاوانلاریمی زیندانا سال

کیتابلاریمی یاندیر

قابلاریمدا ، ایتلریوه یال(ایت خوره یی) وئر

قورخو تله سین کندیمیزین داملاریندا قور

ای اینسانلار دوشمنی

باریشمایاجاغام

آخیرده ک

ووروشاجاغام

******

گؤزلریمین شعله سین سؤندورسن ده

اوپوشلری دوداقلاریمدان سیلسن ده

گولوشو اوشاقلاریمدان آلساندا

مینلر دیوار قالدیرسان دا

گؤزلریمی چارمیخا چکسن ده

ای اینسانلار دوشمنی !

باریشمایاجاغام

آخیرده ک

ووروشاجاغام



آردینی اوخو

حابیر نوروز: ساغلیغیندا قیمت وئرین اینسانلارا

+0 به ین



بیر آرزوم وار، آی آداملار، قویون دئییم ( آرزویی دارم ، ای انسانها ، بگذارید بگویم)

  ساغلیغیندا قیمت وئرین اینسانلارا، ( تا  زنده است به انسان ارزش دهید)

  یاخشیلارا ساغلیغیندا یاخشی دئیین، ( از آدمهای خوب تا زنده است به نیکی یاد کنید)

  ساغلیغیندا یامان دئیین یامانلارا، (وبه آدمهای بد تا زنده است فحشش دهید)

  یالنیز، یالنیز، ساغ اولاندا، (فقط و فقط ، تا زنده است)

  هر کس اصیل قیمتینی بیلر اوندا.( آنوقت هر کسی موقعیت و ارزش خود را میشناسد)

  بو سؤزلریم دوز اولماسا، تؤهمت ائدین،(اگر سخنانم درست نیست متهمم کنید)

  سیزدن ریجا ائلییرم میلیون کره، (از شما هزاران بار درخواست میکنم)

   شاعیرلره ساغلیغیندا هؤرمت ائدین، ( تا زنده است به شاعران احترام کنید)

    ساغلیغیندا هئیکل قویون اؤلمزلره…( تا زنده است  مجسمه ی ماندگاران را بسازید)

   گلجیه چوخ دا امید باغلامایین،( زیاد هم به آینده امید نبندید)

   سؤزونوزو سونرالارا ساخلامایین.(حرفهای دلتان را به آینده موکول نکنید)

  زهلم گئدیر سونرالاردان، ( از آینده  متنفرم)

  واختسیز دینن زورنالاردان، ( به زورناهای نابهنگام میماند : که بعد از جشن نواخته میشود)

    بوشبوغازدان، آوارادان،(بیهوده گویان ، آواره ها)

  تویدان سونرا ناغارادان. ( نقاره ی بعد از عروسی)

  ساغلیغیندا سئویندیرین تمیزلری،( تا زنده است  خوشحال کنید آدمهای خوب و تمیز را)

  سیز حیاتدا بو آماللا آددیملایین. ( شما در زندگی با این مرام به پیش روید)

    ساغلیغیندا ایفشا ائدین خبیثلری، ( تا زنده است آدمهای خبیٍث را افشاء کنید)

    ساتقینلارا ساغلیغیندا ساتقین دئیین،( خود فروخته ها را تا زنده است متهمش کنید)

  تولکو دئیین تولکولره، ( به حیله گرها ، روباه صفت بگوئید)

  آصلان دئیین آصلانلارا. ( به قهرمانان ، شیر صفت بگوئید)

   ساغلیغیندا قیمت وئرین اینسانلارا…( تا زنده است به انسانها ارزش دهید)

   هر کس بیلسین اؤز یئرینی ( هرکس جایش را بشناسد)

   نئجه ساغدیر، ( بداند چه جوری زنده است )

  بو، پیسلرین حیاتینی قیسالتماقدیر ( این کار کوتاه کردن حیات آدهای بد است)

  یاخشیلارین حیاتینی اوزاتماقدیر… ( و طولانی کردن حیات آدهای خوب)

  بو ندندیر اؤلن کیمی، قلبیمیزده  ( این چیست ! تا یکی میمیرد در دلمان ...)

  آداملارا سئوگی، حؤرمت آشیب-داشیر. ( محبت و دوستیمان گل میکند!)

   اؤلن کیمی یاخشیلار دا یاخشیلاشیر. ( تا میمیرد ، از آدم خوب هم به نیکی یاد میکنیم ...)

   یامانلار دا یاخشیلاشیر… ( از آدم بد هم !)

  چیرکینلر ده تمیز اولور اؤلن کیمی… ( تا میمیرند مفسد ها هم تمیز میشوند!)

   یادلار بئله عزیز اولور اؤلن کیمی… ( بیگانگان ، عزیز میشوند!)

  خاطیرلر سؤیله ییریک،( از آنان خاطره ها نقل میکنیم!) 

  نئکرولوقلار(روسجا:اعلامیه) قوللاییریق،( اعلامیه ها صادر میکنیم !)

   هامیسینا اوجدان توتما یاخشی دئییب( و در غیابشان همینطوری حرفهای خوب میزنیم!)

   او دونیایا یوللایویریق.(و به دیار باقی میفرستیم!) 

   بو گئجیکمیش خئییر-دوعا نیه گرک؟ ( این خیر - دعای بیوقت به چه درد میخورد!)

   بوندان مزار بؤیویجک (از این خیر-دعا مگر مزار مرده بزرگتر خواهد شد؟!)

  یا اؤلنمی دیریلجک؟ ( یا اینکه ، مرده زنده خواهد شد؟!)

  خوشوم گلمیر ( خوشم نمی آید)

  بو کؤهنلمیش عادتلردن، ( از این عادات منسوخ) 

  خوشوم گلمیر… (خوشم نمی آید)

  بو سردابه سئوگیلردن، ( از این عشق های سرد و بیروح )

  حؤرمتلردن خوشوم گلمیر. ( از این ادای احترامها )

  ایستمیرم واخت-وعده سیز شؤهرتی من،( شهرت نابهنگام را نمی خواهم)

  بیر آن عؤمرو میلیون قیزیل اؤلوم گله(یک لحظه زندگی را به افتخار های بعد از مرگ)

  دییشمَرم… ( عوض نمیکنم )

  دیری اوچون ایینه بویدا حؤرمتی من ( احترام به اندازه نوک سنجاق به زندگان را...)

  اؤلو اوچون مین هئیکله دییشمَرم… ( به هزاران یادبود مردگان ، عوض نمیکنم )

  دوز دئمَسم، اوندا منی باغیشلایین،(اگر حرفم درست نیست مرا ببخشید)

  اوز توتارام اوشاقلارا،( رو به کودکان میکنم)

  قوجالارا، جاوانلارا،( به پیران ، به جوانها)

  ساغلیغیندا قیمت وئرین اینسانلارا،( تا زنده است به آدمها ارزش دهید)

  یاخشیلارا ساغلیغیندا یاخشی دئیین،( آدهای خوب را تا زنده است محترم شمارید)

  ساغلیغیندا یامان دئیین یامانلارا… (آدمهای بد را تا زنده است فحششان دهید...)



آردینی اوخو