گزیده ی تاریخ و ادبیات آذربایجانی - AZƏRBAYCAN TARİX VƏ ƏDƏBİYYATINDAN SEÇİLMİŞLƏR

آذربایجان تاریخ و ادبیاتیندان ، سئچیلمیشلر

تاریخ و جغرافیا

+0 به ین

آراز : دكتور فیروز سیمین فر

آراز نام روستایی در بخش مركزی دهستان قیزیل اوزن میانه و همچنین نام رود بزرگی در شمال آذربایجان می باشد .آراز را به فارسی ارس می نویسند.

اسم آراز كلمه ای مركب است كه از واژه های (آر)و(آز) تشكیل شده است .
(ار) در زبان تركی آذری به معنای (مرد وجوانمرد)می باشد(1)و به علت رعایت قانون هماهنگی اصوات در زبان تركی آذربایجانی به شكل فونتیكی(آر) تلفظ و نوشته میشود.
( آز) یا (آذ) نام قوم باستانی و ترك زبان در آذربایجان بوده است .( آذ)یا( آز) به معنی نیت خوب ،خوش یمن  ( اوغور) و طالع خوب و بلند (2) نیز میباشد . در دیوان الغات ترك(آذ)، (نیكو و فال نیكو) معنی شده است .(3)
واژه ی مركب آزر(آذر) به معنی ( مرد خوش طالع)و نیز(جوانمرد قوم آذ) از همین ریشه ساخته شده است . بنابراین با توجه به مطالب فوق مفهوم لغوی آراز ، جوانمرد خوش طالع است كه نام رودخانه آراز (رودخانه ی قوم آز) و نیز  روستای آراز (روستای قوم آز)خواهدبود .
آراز باران(ارسباران) نام منطقه ای در آذربایجان  به معنی سرزمین قلعه های جوانمردان قوم(آز) و (آراز باری) نام یكی از موقامهای موسیقی آذربایجانی می باشد كه از نظر لغوی به معنی( قلعه و دژ آراز) می باشد . (بار) به تركی به  معنی قلعه میباشد.
منابع:
ا. فرهنگ آذربایجانی - فارسی : بهزاد بهزادی صفحه ی 158 
2.آذربایجان خالقینین سوی كؤكونو دوشونركن : میر علی سیداوف ، برگردان رحیم شاوانلی  صفحه ی 26
3. دیوان الغات ترك ، محمود كاشغری ، صفحات 115 و 116

                                    **********************
اسكو:

شهر اسكو از شمال به تبریز و آذرشهر ازجنوب به آذرشهر

 و مراغه و از غرب به ممقان و ایلخچی و ساحل شرقی دریاچه

 ارومیه و از مشرق به روستاهای حومه ی بریز محدود است.

   اسكو از قدیمی ترین بخش های تبریز و آذربایجان است.

    نام قدیمی شهر اسكو اوش قایا كه در تركی به معنی

سه تخته سنگ است كه در كتیبه ی سارگن  دوم از این شهر

 با این نام یاد شده است.