ظهور و بسط و گسترش زبان فارسی ربطی به ایرانیت و ملیگرایی ایرانیان و علامت مقاومت آنان در برابر اسلام و حتی عرب نبوده است بل مکانیسمهای پیچیده تری در فهم این پدیده وجود دارد که مطهری به برخی از وجوه آن اشاره می کند و تا آنجا پیش میرود که مدعی است

"در دربار سامانیان با همه ی اصالت در نژاد ایرانی، زبان فارسی به هیچ

وجه ترویج و تشویق نشده است و وزرای ایرانی آنها نیز علاقه ای به زبان فارسی نشان نمی دادند، همچنانکه دیالمه ی ایرانی شیعی نیز چنین بودند" (۱۳۹۶. ۱۰۵).

در حالیکه غزنویان و سلجوقیان که ترک نژاد و سنی مذهب بودند

"وسیله ی احیای زبان فارسی گشتند. اینها می رساند که علل و عوامل دیگری غیر از تعصبات ملی و قومی در احیا و ابقای زبان فارسی دخالت داشته است" (۱۳۹۶. ۱۰۴-۱۰۵).

ابتدا، اجازه بدهید تا نکته ­ای را در زبان تورکی و فولکولور آن توضیح بدهیم، آن­گاه به نحوه ­ی پیدایش آن بپردازیم. 

در پاره­ ای از زبان­ها مثل لاتین، روسی، تورکی و ... اسم و صفت صرف می­شود که در زبان­شناسی به این صرف اسم و صفت declension گفته می­شود. در تورکی در وضعیت «رائی» accusative اگر اسم یا صفت به مصوت ختم شود پسوند «- سین» یا «- سینی» می­گیرد. مثلاً: واژه ­های «آتا» یا «دده» در جمله «پدرش را دیدم» (آتاسین ]دده­ سین[ گؤردوم.) همان­گونه که گفته شد، چون این اسم­ها به مصوت «آ»، «ــَـ» ختم می­شود در حالت «رائی» پسوند «- سین» می­گیرد. از این رو واژه­ های «آتا»، «بابا»، «دده»، «آنا»، «آبا»، «نه­ نه»، «باجی»، «اوجا»، «گوده»، «آرا»، و ... و نیز در مورد عددهای «ایکی = 2»، «آلتی = 6» «یئددی = 7»، «اون ایکی = 12»، «ییرمی (ایگیرمی) = 20»، «اللی = 50» و ... چون به مصوت ختم می­شوند در وضعیت accusative پسوند «- سین»، و «- سینی» خواهند گرفت. مثل: 

-       ایکی­سین (دو تایش را) 

-       آلتی­سین (شش تایش را) 

-       یئددی­سین (هفت تایش را) 

-       ... 

-       اللی­سین (پنجاه تایش را)  

در هنگام تحویل سال در فولکولور آذربایجان این گونه گفته می­شده: "آیدین برکت زادلاردان یئددی­سین قویون" (از چیزهایی که سمبل برکت و روشنایی­ اند هفت ­تایش را بگذارید.) این هفت مورد تقریباً از این قرارند: 

1-   قرآن (سمبل اعتقادی) 

2-   سو (= آب؛ سمبل پاکی و حیات و روشنایی) 

3-   بوغدا و برخی غلات دیگر (= گندم؛ به صورت برشته که محصول روی زمین و سمبل غذا هستند) 

4-   میوه (مخصوصاً سیب و سنجد که تا آن موقع سال می­مانند؛ سمبل برکت روی درخت و یا سردرختی) 

5-   یومورتا (= تخم مرغ؛ که سمبل برکت حیوانی است) 

6-   سیککه (= سکه؛ که سمبل برکت داد و ستد است) 

7-   گؤیه ­رتی (= سبزه؛ که سمبل رویش و تازه شدن و ادامه حیات است)

  

که در نتیجه سال کهنه به برکت سال جدید پیوند می­خورد و ادامه می­یافت. 

ملاحظه می­کنید که «7سین» اگر به تورکی خوانده شود می­شود «یئددی­سین» که به معنای «هفت­ تایش را» است. ولی تفکر غیرفولکولوریک محققان  در مقابل زبان فارسی باعث مدفون شدن این ردپای فولکولوریک شده است و به جای این سمبل­های برکت «سماق» و «سرکه» پیدا شده است که لابد به سماق و سرکه­ ی سال جدید پیوند می­خورد و ادامه می­یابد! 

حال، این ماجرا به زبان فارسی آمده است و عدم توجه ترجمه کننده یا ترجمه کنندگان محترم به "سین" در "یئددی سین" - که در زبان ترکی آذربایجانی به معنای "تا" در "هفت تا" در زبان فارسی است- موجب شده است تا بالاجبار این کلمه را همانطور "سین" ترجمه کنند و آن را دارای رابطه ای با حرف « س » نمایند.

حالا برای اینکه اصلاً جای ابهام نماند، دلایلی کافی برای "برکتلردن یئددی سین قویماق" بودن به جای "هفت سین" می اوریم

1. با توجه به "هفت سین" بودن سفره هر چه که حرف "س" در اول آن آمده است، باید در سفره باشد؛ یعنی مثلاً خود سفره را هم باید درون سفره ی هفت سین گذاشت ،هدف اولیه بانیان سفره تحویل سال،چیدن نعمت ها و برکتهایی در سفره بودکه هرکدام رمز و سمبل معناداری به شمار می امدندچرا که در غیر اینصورت میتوان هفت سین های متعدد اما بی معنی و محتوای بسیاری چید

2. اگر هنوز، قبول نکرده اید که نوروز همان اوغوز است که از ترکی به فارسی و دیگر جاها رفته است و آن را نوروز تصور کنید و آن را عیدی باستانی و قدیمی بنامید، باید بدانید که زمانی که نوروز بود، خط نوشتاری زبان فارسی، خط عربی نبوده است تا حرفی با نام "سین" در آن تصور شود! (دقتتان را بیشتر کنید!)

3. توجیه تخم مرغ و رنگی شدن آن و البته آینه و قرآن و ماهی و آب در سفره ی هفت سین، اصلاً با کلمات هفت سین جور در نمی آید که نه تنها، اولشان با "س" شروع نمی شود، اصلاً حرف "س" درون آنها به کار نرفته است!