گزیده ی تاریخ و ادبیات آذربایجانی - AZƏRBAYCAN TARİX VƏ ƏDƏBİYYATINDAN SEÇİLMİŞLƏR

آذربایجان تاریخ و ادبیاتیندان ، سئچیلمیشلر

آراز : دكتور فیروز سیمین فر

+0 به ین
آراز نام روستایی در بخش مركزی دهستان قیزیل اوزن میانه و همچنین نام رود بزرگی در شمال آذربایجان می باشد .آراز را به فارسی ارس می نویسند.
اسم آراز كلمه ای مركب است كه از واژه های (آر)و(آز) تشكیل شده است .
(ار) در زبان تركی آذری به معنای (مرد وجوانمرد)می باشد(1)و به علت رعایت قانون هماهنگی اصوات در زبان تركی آذربایجانی به شكل فونتیكی(آر) تلفظ و نوشته میشود.
( آز) یا (آذ) نام قوم باستانی و ترك زبان در آذربایجان بوده است .( آذ)یا( آز) به معنی نیت خوب ،خوش یمن  ( اوغور) و طالع خوب و بلند (2) نیز میباشد . در دیوان الغات ترك(آذ)، (نیكو و فال نیكو) معنی شده است .(3)
واژه ی مركب آزر(آذر) به معنی ( مرد خوش طالع)و نیز(جوانمرد قوم آذ) از همین ریشه ساخته شده است . بنابراین با توجه به مطالب فوق مفهوم لغوی آراز ، جوانمرد خوش طالع است كه نام رودخانه آراز (رودخانه ی قوم آز) و نیز  روستای آراز (روستای قوم آز)خواهدبود .
آراز باران(ارسباران) نام منطقه ای در آذربایجان  به معنی سرزمین قلعه های جوانمردان قوم(آز) و (آراز باری) نام یكی از موقامهای موسیقی آذربایجانی می باشد كه از نظر لغوی به معنی( قلعه و دژ آراز) می باشد . (بار) به تركی به  معنی قلعه میباشد.
منابع:
ا. فرهنگ آذربایجانی - فارسی : بهزاد بهزادی صفحه ی 158 
2.آذربایجان سوی كوكونو دوشونركن : میر علی سیداوف ، برگردان رحیم شاوانلی  صفحه ی 26
3. دیوان الغات ترك ، محمود كاشغری ، صفحات 115 و 116